Utrecht Kiest voor multifunctionele groeiplaats

Uitdaging in Utrecht
Het mooie historische centrum van Utrecht kent de problemen van verstening en piekwater. Utrecht zet in op bomen die groot kunnen uitgroeien. Een belangrijke en speciale plek in het centrum van Utrecht is de hoek Vredenburgkade en Tivoli bij de Vlaamse Toren. In het verleden was dit de locatie van kasteel Vredenburg. Nu is het een plek waar mensen vanaf het Centraal Station, via winkelcentrum Hoog Catharijne, de oude stad Utrecht inlopen. Een plek ook met terrassen, maar zonder bomen.
Het was al langer een wens van de gemeente Utrecht en de aanwezige horeca om hier grote bomen te planten, met als gewenste levensduur een periode van 60 jaar waarin de bomen onbelemmerd kunnen uitgroeien. Echter, de plek en omgeving zijn zeer versteend en in het verleden is hier het een en ander weggegraven en vervangen door een pakket ophoogzand. Het grondwater bevindt zich op 6,5 meter diepte vanaf maaiveld. Daarnaast geeft de verharding weinig ruimte voor intreding van water en zuurstof. Vorig jaar werd definitief de knoop doorgehakt en gekozen voor de aanplant van twee grote bomen, te weten een Quercus palustris (moeraseik) en een Liquidambar styraciflua ‘Worplesdon’ (amberboom), met een stamomvang van 60-70 cm respectievelijk 50-60 cm.

Multifunctionele groeiplaats
Om een succesvolle groeiplaats voor bomen te ontwerpen moet je heel dicht bij de randvoorwaarden blijven die bomen stellen aan hun groeiplaats. Bomen hebben een balans in hun water- en zuurstofhuishouding, organische stof, bodemleven en mineralenhuishouding nodig om zich positief te kunnen ontwikkelen en volledig te kunnen uitgroeien. Daarnaast is er de wens dat er zwaar verkeer over de groeiplaats kan rijden of evenementen op de locatie kunnen plaatsvinden. En natuurlijk moeten we zo veel mogelijk water vasthouden, zodat de stad zich weer gaat gedragen als een spons waar de bomen van kunnen profiteren.

Om aan al deze eisen te voldoen is er gebruikt gemaakt van een combinatie van de drukspreidende methode door middel van de Permavoid® Sandwich Constructie (PSC) en een natuurlijk irrigatiesysteem door middel van het Permavoid® Capillair Irrigatie Systeem (PCIS). Deze, tot nu toe succesvolle, combinatie is uitgebreid met een extra laag PCIS. Dit is om ruimte te creëren om hooswater door piekbuien tijdelijk te bergen en te gebruiken voor de boom of vertraagd af te voeren. Door de ingebouwde capillaire kolommen in de units is het mogelijk om water over maar liefst 30 cm naar boven te transporteren waar een schijngrondwaterstand in stand wordt gehouden.

Hieraan is een nieuwe innovatie toegevoegd, die voor het eerst is toegepast. Het betreft een watermanagementsysteem dat het mogelijk maakt om water van de straat te gebruiken. Dit zonder dat er problemen ontstaan in de mineralenhuishouding en het bodemleven als gevolg van het gebruik van strooizout. Hiermee is het nu mogelijk geworden de afvoer van piekwater door hoosbuien te koppelen aan de groeiplaats van de boom. Hierdoor is een multifunctionele groeiplaats gecreëerd die antwoord geeft op zowel de behoefte van de boombeheerder alsook van de rioolbeheerder.